در دنیای امروز که فضای مجازی نقشی جدی در شکل‌دهی به اندیشه‌ها و باورها دارد، ضرورت دارد که به ویژه نسل زد (Generation Z) — متولدین اواسط دهه ۱۹۹۰ تا اوایل دهه ۲۰۱۰ میلادی — نسبت به خطرات پنهان در این فضا هوشیار باشند.
نسل زد، نسلی دیجیتال است؛ آنان با اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات آنلاین رشد کرده‌اند. این نسل به دلیل دسترسی آسان به اطلاعات، سرعت بالای تبادل داده‌ها و روحیه کنجکاوی، از ظرفیت‌های بی‌نظیری برای رشد و آگاهی برخوردارند، اما در عین حال، همین ویژگی‌ها آنان را در برابر جنگ‌های روانی، دروغ‌پردازی‌ها و تبلیغات مسموم گروه‌های انحرافی آسیب‌پذیر می‌کند.
یکی از خطرناک‌ترین این گروه‌ها، فرقه تروریستی رجوی است. این فرقه، که سابقه‌ای تاریک در اقدامات خشونت‌آمیز، جاسوسی و خیانت به ملت ایران دارد، در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای بر فعالیت در شبکه‌های اجتماعی گذاشته است. آنها با استفاده از نام‌های جعلی، صفحات ساختگی، اخبار دروغین و محتوای فریبنده تلاش می‌کنند تا اذهان نسل جوان، به‌ویژه نسل زد را هدف قرار دهند.
دکتر سعید معیدفر، جامعه‌شناس برجسته ایرانی، معتقد است:
“گروه‌های افراطی با سوءاستفاده از خلاءهای هویتی جوانان در فضای مجازی، تلاش می‌کنند تا از مطالبات برحق آنان انحراف ایجاد کنند و بحران‌های مصنوعی بسازند.”
از سوی دیگر، دکتر حسن نمکدوست تهرانی، کارشناس رسانه، هشدار می‌دهد:
“نسل جوان به دلیل اعتماد به سرعت انتقال اطلاعات، گاه در برابر موج‌های خبری بدون منبع معتبر، آسیب‌پذیر می‌شود و این زمینه سوءاستفاده جریان‌های مخرب را فراهم می‌کند.”
این فرقه می‌کوشد با ایجاد فضای بی‌اعتمادی، تحریف واقعیت‌ها، سیاه‌نمایی، و سوءاستفاده از دغدغه‌های اجتماعی نسل جوان، چهره خود را تطهیر کرده و حمایت‌های خاموشی را برای اهداف شوم خود جذب کند. در این مسیر، آنان از روش‌های نوین جنگ روانی بهره می‌گیرند؛ روش‌هایی که در ظاهر “حق‌طلبی” و “آزادی‌خواهی” جلوه می‌کند اما در باطن، چیزی جز فریب و سوءاستفاده نیست.
چرا نسل زد آسیب‌پذیر است؟
– اعتماد به اطلاعات اینترنتی: این نسل به دلیل رشد در عصر اطلاعات، گاه بدون راستی‌آزمایی، به اطلاعات موجود در فضای مجازی اعتماد می‌کند.
– روحیه تغییرخواهی: نسل زد به درستی به دنبال عدالت، آزادی و تحول است. اما فرقه‌های فرصت‌طلب این روحیه را دستاویزی برای انحراف جوانان قرار می‌دهند.
– تمایل به دیده‌شدن و اثرگذاری: انگیزه‌ی مثبت دیده‌شدن و اثرگذاری اجتماعی، گاهی افراد را بدون دقت لازم، به بازنشر مطالب فریبکارانه سوق می‌دهد.
چه باید کرد؟
– آگاهی بخشی: شناخت دقیق از سابقه و ماهیت واقعی فرقه‌های تروریستی ضروری است.
– راستی‌آزمایی اخبار: پیش از باور یا بازنشر هر خبری، باید منبع آن به دقت بررسی شود.
– افزایش سواد رسانه‌ای: مهارت‌های تفکر انتقادی و تحلیل رسانه‌ای باید تقویت شود.
– حفظ هوشیاری جمعی: نسل زد باید بداند که در میدان جنگ روانی، آگاهی بهترین سلاح است.
در پایان باید تأکید کرد که آینده‌ی ایران و جهان در دستان همین نسل جوان است. نسلی که اگر با بینشی روشن و باطنی بیدار، راه خود را برگزیند، هیچ فرقه و جریان مخربی توان فریب و انحراف آنان را نخواهد داشت.
بیایید با آگاهی و خرد، فریب را بی‌اثر کنیم.
علی محمدی