از بعد اجتماعی، یکی از ویژگی های فرقه ها جزمیت و تنگ نظری آنهاست. رهبران فرقه ها بر این توهم هستند که حقیقت نزد آنهاست و آنها تنها کسانی هستند که سیاست یا مذهب یا هر چیز دیگری را به درستی تفسیر میکنند.
هنگامی که سازمان مجاهدین خلق (فرقه رجوی) متعهد به جنگ مسلحانه شد و متعاقب آن در دام جزمیت افتاد، خشونت جایگزین مدارا شد و این خشونت که نخست علیه دشمنان به کار گرفته می شد به تدریج گسترش یافت و کل موجودیت گروه را درگیر کرد تا آن جا که علیه اعضا و پیروان خود فرقه نیز به کار گرفته شد. جزمیت مسعود رجوی او را تا درجه ی خدایی و مالک حقیقت محض پیش برد. این باور توهمی با عواطف عمیق پیروانش همراه شد و آنها را مجاب کرد که کورکورانه او را به عنوان قدرت مطلق بپذیرند. پیروان رجوی، برا ی نشان دادن وفاداری خود، همه ی زندگی خود از جمله خانواده و فرزند و مایملک شخصی و حتی ذهنی خود را تقدیم رجوی کردند.
اقدامات سیاسی فریب کارانه ی مسعود رجوی نهایتاً منجر به این جزمیت ایدئولوژیک شد. ایدئولوژی دگماتیستی او اعضا را درون مسیری نزولی انداخت که عواقب فاجعه آمیزی مانند زندگی های از دست رفته، شخصیت های از دست رفته، خانواده های رنج کشیده و نمونه های بسیار بیشتری از نقض حقوق بشردر پی داشت.
اعضای مجاهدین خلق که محروم از قوه ی تفکر، گرفتار فرقه مانده اند، باورهایی را در ذهنشان پرورانده اند و از این باورها سخت محافظت می کنند، به این باورها افتخار می کنند و فریادش می زنند و هرگز زیر سوال نمی برندشان. ا زدیدگاه یک عضو مجاهدین خلق – دچار جزمیت ذهن – هر کس همان باورهای قوی آن ها را نداشته باشد غیر عقلانی است و دشمن انگاشته می شود و به عبارت بهتر مأمور جمهوری اسلامی ست. از این رو، هر کس در هر گوشه ی دنیا با هر عقیده ی سیاسی مأمور وزارت اطلاعات حکومت ایران است اگر و فقط اگر باورها و اقدامات مجاهدین خلق را زیر سوال ببرد.
جزمیت معمولا مبتنی بر سفسطه بازی ست. گفتارها و استدلال های یک فرد دگماتیک بسیار متعصبانه و تنگ نظرانه است. به همین دلیل است که هیچکدام از سران فرقه ی رجوی تاکنون در مناظره های تلوزیونی و برنامه های تفسیر و تحلیلی در رسانه های جهان دیده نشده اند – تنها مصاحبه های موجود، سفارشی و یک جانبه و اغلب از سوی رسانه های خود فرقه منتشر می شود. حتی اگر در گزارش ها و اخبار رسانه ها خبری یا گفته ای درباره ی مجاهدین خلق باشد غالباً در متن مقاله به این جمله از روزنامه نگار مربوطه بر می خورید:" تماس های ما با این گروه بدون پاسخ ماند."!
ادعاهای یک فرد یا گروه دچار جزمیت فکری، معمولاً فاقد شواهد و منبع است. بارزترین نمونه های آن، در فرقه ی رجوی – به اصطلاح افشاگری های آن ها درباره ی برنامه ی هسته ای ایران است که تقریباً همیشه از ارائه ی شواهد کافی عاجز بوده اند. هر چند که مجاهدین خلق بسیار تلاش کردند تا با تکرار مکررات کذب خود درباره ی " سایت های ساخت سلاح هسته ای مخفیانه " ایران، برای مطرح کردن خود در دنیا اقدامی بکنند، ادعاهای این گروه نادیده گرفته شد چرا که هرگز شواهد معتبری برای اثبات صحت ادعاهایشان ارائه نکردند و اغلب کذب بودن ادعایشان اثبات شده است.
در مارس 2015، پس از یکی از آخرین افشاگری های کذایی مجاهدین خلق درباره ی برنامه ی هسته ای ایران، جفری لوئیس از نشریه ی فارین پالیسی این اقدام مجاهدین را تلاشی آشکار برای کارشکنی در روند مذاکرات بین ایران و غرب که در آن زمان در حال انجام بود، دانست. به نوشته ی او،" تقریباً بلافاصله شواهدی به دست آمد که ادعاهای شورای ملی مقاومت را زیر سوال می برد. نگاهی به تصاویر ماهواره ی تجاری روشن می کند که هیچ شواهدی درباره ی حفاری های گسترده و حفر تونل بین سال های 2004 تا 2008 مورد ادعای شوای ملی مقاومت، وجود ندارد."این روزنامه نگار از قول سخنگوی وزارت امور خارجه ی امریکا نقل می کند که وی اعلام کرد: "ما هیچ اطلاعاتی در حال حاضر نداریم که این گزارش را تأیید کند."
بدیهی ست که دنیای امروزی مسلماً بسیار از دنیای سه دهه پیش متفاوت است. در آن زمان دسترسی مردم به اطلاعات و دانش روز بسیار محدود بود. امروز با یک جستجوی ساده در صفحات وب و همینطور با ابزارهای فنی بسیاردیگر، افراد به راحتی به منابع بزرگ اطلاعاتی وصل می شوند.
با این وجود، هیچ چیز مطلق نیست. افراد فرهیخته حقیقت را می دانند و ساده لوحانه باورهای دگماتیستی را نمی پذیرند. فرقه ی رجوی قادر نیست اذهان بیدار را فریب دهد. به همین دلیل است که پس از انتقال به آلبانی و اندکی گشودگی در فضای فرقه ای، بسیاری از اعضا فرقه را ترک گفتند. رجوی ها باید بدانند تا زمانی که متعهد به استدلال های واقعی و منطقی نباشند، تولید تفکر نخواهند داشت و بدون تفکر زایی محکوم به زوال هستند.
مزدا پارسی