
اردوگاه مانز Manëz Camp در استان دورس Durrës که مجاهدین خلق به آن “اشرف۳” میگویند؛ با مختصات جغرافیایی Coordinates: 41.43°N, 19.58°E مقر کنونی نیروهای سازمان مجاهدین خلق در کشور آلبانی است. این اردوگاه در منطقهای میان پایتخت کشور یعنی تیرانا و شهر ساحلی دورس قرار دارد.
تاریخچه
سازمان مجاهدین خلق، پیش از این، در پادگان خالص (معکسرالخالص) موسوم به قرارگاه اشرف در استان دیاله در عراق مستقر بود. پس از سرنگونی صدام حسین در سال ۲۰۰۳، شورای حکومتی عراق، قطعنامهای را به تصویب رساند که خواهان اخراج سازمان مجاهدین خلق (بهعنوان متحد نظامی صدام حسین و ارتش خصوصی او در دوران حاکمیتش و به عنوان یک تهدید امنیت ملی) از عراق شد. به دنبال آن، دولت موقت عراق و سپس دولتهای عراق یکی بعد از دیگری، این خواسته را مورد تأیید قرار دادند و بر اجرای آن مصر بودند.
اعضای سازمان بر اساس توافقی با دولت وقت آمریکا در سال ۲۰۱۲ و با توجه به ضربالاجل اعلام شده از سوی دولت عراق برای ترک این کشور، به کمپ آمریکایی لیبرتی منتقل شدند تا به کشور دیگری ترانزیت شوند.

در سال 2016 و پس از تعطیلی اردوگاه لیبرتی، افراد سازمان مجاهدین خلق به کشور آلبانی منتقل شدند. پس از مدتی اقامت در تیرانا، نزدیک به ۲۰۰۰ نفر از اعضای مجاهدین خلق به اردوگاه اهدایی دولت آلبانی در نزدیکی شهر مانز در استان دورس نقل مکان یافتند.
اندیشکده آمریکایی رند RAND Corporation در گزارش تحقیقی خود در سال 2009، بازگشت به ایران را بهترین گزینه برای بسیاری از اعضای سازمان در آن مقطع دانست؛ چون دولت ایران، بدنه این سازمان را از چندین سال قبل، عفو عمومی اعلام کرده بود و برخلاف برخی انتظارات، بسیاری از اعضای سازمان که زیر نظر صلیب سرخ یا جداگانه در آن سالها به ایران بازگشتند، تحت تعقیب قرار نگرفتند. از سوی دیگر، بر اساس گزارش تحقیقی مؤسسه رند، بسیاری از اعضای سازمان که در قرارگاه اَشرف مستقر بودند، با فریب، به مقر سازمان انتقال یافته بودند. بسیاری از آنان از اسیران ایرانی در جنگ با عراق بودند که در اردوگاه های اسرای جنگی در عراق تحت فشار بالایی قرار داشتند. به آنان گفته شده بود که اگر به “قرارگاه اشرف” بروند، اِمکان بازگشت سریعتر به ایران یا حتی اعزام به اروپا را خواهند داشت.
وضعیت اعضای سازمان در اردوگاه مانز
در این تشکیلات (که بسیاری از تحلیلگران آن را نه یک سازمان بلکه یک فرقه مخرب کنترل ذهن میدانند) همانند اردوگاههای قبلی مجاهدین خلق، داشتن کتاب، رادیو، گوشی همراه، ساعت یا تقویم و هرگونه ارتباط با دنیای خارج و خصوصا خانواده ممنوع بوده و به نوشته مجله اشپیگل، آنها در “کپسول زمان” زندگی میکنند. اشپیگل در سال 2019 می نویسد که اعضای سازمان در این اردوگاه در تمرینهای هفتگی خود برای بریدن گلو با چاقو، شکستن دست و درآوردن چشم با انگشت آموزش می بینند.
جمهوری اسلامی، این گروه را مسئول ترور ۱۲۰۰۰ نفر از ایرانیان طی سه دهه، بر اساس اعلامیه ها و انتشارات خود سازمان، میداند. سازمان مجاهدین خلق به دفعات مسئولیت این اقدامات جنایتکارانه را پذیرفته و حتی به آنها افتخار نموده است. در حال حاضر نیز اقدامات تروریستی انجام شده در داخل ایران در گذشته موجب مباهات سران این سازمان می باشد.
توصیف شرایط اعضای سازمان
سرهنگ بازنشسته “ایلی زیلا Ylli Zyla” که بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲، رئیس سازمان اطلاعات آلبانی بوده، میگوید که اعضای این سازمان مثل گروگان در کمپها زندگی میکنند و سازمان با فراغ بال و مصونیت کامل، قوانین آلبانی را نقض میکند. او همچنین سازمان را به ارتکاب جنایت و نقض قوانین آلبانی متهم مینماید. برخی از فراریان از کمپهای این سازمان و خانواده هایشان، سازمان را به قتل برخی از اعضا متهم میکنند.
یک عضو فراری ۵۵ ساله سازمان مجاهدین خلق به روزنامه انگلیسی گاردین در سال 2017 گفت که باید بهطور روزانه اعترافات اجباری در حضور سایر اعضا پیرامون تصورات جنسی یا عاشقانه اش انجام میداد تا از سوی سایر اعضا توبیخ و تحقیر شود. طلاق های اجباری و جدا کردن فرزندان از والدین به دستور مسعود رجوی در دهه هشتاد میلادی صورت گرفت و برخی از اعضای سازمان 40 سال یا بیشتر است که والدینشان یا همسران و فرزندانشان را ندیده اند. زنان جوان نیز اجازه ازدواج و فرزند آوری را ندارند.
۲ نفر از زنان فراری از سازمان به گاردین گفتند که به بهانه یک بیماری کوچک در قرارگاه اشرف رحمشان را خارج کردهاند. بنابر اظهارات اعضای جداشده از سازمان مجاهدین خلق نزدیک به 100 زن به این صورت تحت عمل عقیم سازی قرار گرفته اند.
شکنجه ناراضیان
سازمان مجاهدین خلق به اعمال شکنجه سازمان یافته علیه ناراضیان گروه متهم شده است. انتقال از عراق به آلبانی موج فرار را میان اعضای سازمان تشدید کرد. برخی فراریان از کمپ مانز که تعدادی از آنان را زنان تشکیل میدهند در گفتگو با روزنامه گاردین در سال ۲۰۱۸ گفتند که سازمان برای ساکت کردن ناراضیان و پیشگیری از فرار اعضا، از شکنجه، سلول انفرادی، مصادره اموال و دور نگهداشتن افراد از خانوادهشان، برای اعمال کنترل بهتر بر آنان، بهره میبرد.
دیدهبان حقوق بشر Human Rights Watch در سال 2005 در جزوه ای با عنوان “خروج ممنوع No Exit” تهدید به شکنجه و اعدام، ضرب و شتم و آزار فیزیکی و لفظی بر اساس شهادت فراریان را گزارش کردهاست. بر اساس شهادت این افراد، دست کم در دو مورد آزارهای سازمان مجاهدین خلق به قتل فرد فراری ختم شدهاست.
رابطه با نهادهای امنیتی و دولت آلبانی
دولت آلبانی تنها دولتی بود که اقدام به پذیرش اعضای سازمان مجاهدین خلق در خاک خود کرد. آمریکا ۲۵ میلیون دلار به دولت آلبانی و ۲۰ میلیون دلار به کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان UNHCR برای پذیرش آنان داد.
سازمان مجاهدین خلق در دوران نخست وزیری ادی راما Edi Rama بر فعالیت خود در آلبانی افزود. برخلاف انتظاراتی که برای محدود کردن این سازمان به اردوگاه مانز میرفت، راما دست آنان را برای فعالیت در سراسر آلبانی باز گذاشت و در شهر دورس زمینهای فراوانی را در اختیار این سازمان قرار داد تا به توسعه اردوگاه و زیرساخت های آن بپردازد.
رسانههای آلبانی گزارشاتی از پرداختهای غیرقانونی این سازمان به سیاست مداران، خبرنگاران و شخصیتهای آلبانی بعلاوه تخلفاتی مانند پولشویی، قاچاق انسان و دارو و کلاهبرداری و خصوصا نقض حقوق بشر در داخل اردوگاه منتشر کردهاند. این گروه به سیاستمداران و اعضای پارلمان و احزاب سیاسی آلبانی پول پرداخت میکرد تا از این سازمان در مجامع و رویدادهایشان دفاع کنند. ایلیر متاIlir Meta رئیسجمهور آلبانی در سال ۲۰۱۹ نیز، در ازای دریافت پول از اردوگاه مانز بازدید و با مریم رجوی دیدار کرد.
روزنامه نگاران آلبانیایی میگویند که سازمان رابطه قوی غیرقانونی با برخی از عناصر پلیس و نهادهای امنیتی آلبانی برقرار کرده بوده است.
فعالیت های سایبری سازمان
هزاران اکانت جعلی و ترول که توسط اعضای سازمان اداره میشوند در اینستاگرام، تلگرام، فیسبوک، اکس (توئیتر سابق) و بخش نظرات روزنامههای غربی، به صورت شبانهروز به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی مشغول فعالیت بودند. انتشار مطالب “ضدایرانی” و “تبلیغ به نفع رجوی” از وظایف این افراد بود. هرچند پرواضح است که این سازمان از توان و پشیبانی داخلی در بین ایرانیان برای سرنگونی جمهوری اسلامی برخوردار نیست اما خسارات جانی و مالی به بار آورده است.

تحریک سناتورها، روزنامه نگاران و فعالان سیاسی با نوشتن کامنت هایی همچون «سپاسگزارم»، «مردم ایران از شما پشتیبانی میکنند» و «رجوی رهبر واقعی ایران است»، بخشی از این فعالیتهاست. همچنین اگر مطالبی علیه سازمان نوشته شود اکانتهای جعلی سازمان، با پیغامها و کامنتهایی همچون «تو مزدور رژیم ایران هستی»، «تو صدای مردم ایران نیستی»، «تو آزادی مردم ایران را نمیخواهی» به فرد منتقد سازمان حمله میکنند.
بنا به تحقیقات دکتر مارک اون جونز Marc Owen Jones، مدرس و محقق دانشگاهی که دربارهٔ رباتهای سیاسی در شبکههای اجتماعی پژوهش میکند، از سال ۲۰۱۶, هزاران اکانت در توییتر فعال شدهاند که مکان خود را ایران معرفی کرده و در نام خود از کلمات مرتبط با حقوق بشر استفاده میکنند و پیامهایی در حمایت از سازمان مجاهدین خلق انتشار میدهند. آنان از سخنان ضد جمهوری اسلامی سران کشورهای غربی حمایت کرده و هشتگهایی همچون #IranRegimeChange, #FreeIran و #IstandwithMaryamRajavi را انتشار میدهند. در سالهای اخیر تصاویری از فعالیت اعضای سازمان در فضای سایبری (Click farm) که در مقابل کامپیوترها به ردیف نشسته بودند و ارتش صفحه کلید را تشکیل می دادند منتشر شد.
جلوگیری از عضویت آلبانی در اتحادیه اروپا
فعالیت های سازمان مجاهدین خلق که حدود ۱۷ سال در لیست سازمانهای تروریستی آمریکا بوده یکی از موانع عضویت آلبانی در اتحادیه اروپا ذکر شدهاست. به همین دلیل آلبانی در سال های اخیر با فاصله گرفتن از سیاست های جنگ طلبان آمریکایی و تلاش برای نزدیکی به اروپا اقدام به کنترل این سازمان مافیایی و خلافکار نمود.
به گفته مقامات دولت آلبانی، کشورهای اروپایی نسبت به فعالیت های غیرقانونی سازمان مجاهدین خلق از قبیل پولشویی و قاچاق انسان و دیگر تخلفات در سطح اروپا شاکی بوده و خواهان کنترل عملکرد این سازمان بوده اند. دولت آلبانی که ادعا می کند اعضای مجاهدین خلق را به دلایل انساندوستانه در خاک خود پذیرفته است بارها نسبت به اعمال غیرقانونی این سازمان به آنان هشدار داده است.
در همین رابطه ادی راما نخست وزیر آلبانی مجبور شد در بسیاری از مصاحبه های خود از جمله با نیویورک تایمز و اشپیگل تصریح نماید که مجاهدین خلق به شرط خودداری از فعالیت های سیاسی و تبلیغی در آلبانی پذیرفته شدند اما به وعده خود عمل نکردند. عدم رضایت مقامات آلبانی از عملکرد مجاهدین خلق در آلبانی و سوءاستفاده بی کران این سازمان از مهمان نوازی این کشور و خصوصا شکایات کشورهای اتحادیه اروپا کار را برای این دولت مشکل ساخته بود.
رجوع پلیس آلبانی به اردوگاه تیرانا
صبح روز 20 ژوئن 2023، پلیس آلبانی بر اساس حکم قضایی دادگاه عالی این کشور به مقر این سازمان موسوم به «اشرف ۳» مراجعه کرد و خواهان بازرسی محل شد. سازمان مجاهدین خلق برخلاف انتظار پلیس با دست زدن به خشونت مقاومت کرده و از انجام این اقدام ممانعت به عمل آورد. در نتیجه درگیری بین نیروهای پلیس و تعدادی از اعضای مغزشویی شده سازمان صورت گرفت که منجر به فوت یکی از اعضای سازمان مجاهدین خلق و مجروح شدن تعدادی دیگر و همچنین مجروح شدن نیروهای پلیس شد. در این ارتباط پلیس آلبانی دهها نفر از اعضای این سازمان را بازداشت نمود. بعدا مشخص شد که فرد فوت شده بر اثر ایست قلبی، عبدالوهاب فرجینژاد معروف به افشین با مدارک هویتی جعلی به اسم علی مستشاری بوده است.

این روز را به حق می توان نقطه عطفی در حضور سازمان مجاهدین خلق در کشور آلبانی دانست که شرایط سازمان در این کشور را به شکل دراماتیکی دگرگون کرد به شکلی که این روز را در حیات سازمان مجاهدین خلق معادل روز سقوط صدام حسین در عراق می دانند که سرنوشت سازمان و خصوصا مسعود رجوی را اساسا تغییر داد.
پیش از این تاریخ، مریم رجوی و حدود 100 تن از سرکردگان سازمان مجاهدین خلق که از طریق دوستانشان از تصمیم دولت آلبانی مطلع شده بودند، آلبانی را به مقصد فرانسه ترک گفتند و هرگز به این کشور باز نگردیدند و به این ترتیب سر سازمان از بدنه جدا شد و بدنه بی سر به شکلی بلاتکلیف با انواع و اقسام محودیت ها در آلبانی باقی ماند. این بدنه همچنان در توهم مبارزه با جمهوری اسلامی به دور از دنیای واقعی در سخت ترین شرایط روزگار می گذراند.
دولت آلبانی که بسیاری از سرورها و کامپیوترهای داخل اردوگاه را در اختیار گرفته بود بعد از بررسی آنان و کشف تخلفات فراوانی که امنیت ملی کشور را تهدید می کرد اقدام به قطع کابل نوری اینترنت اردوگاه نمود که این سازمان را مجبور کرد تا از اینترنت ماهواره ای استفاده کند و لذا فعالیت های سایبری خود را به شکل محسوسی محدود نماید.
سازمان مجاهدین خلق با حمله گسترده تبلیغی علیه دولت و پلیس آلبانی تلاش نمود تا این اقدام را در جهت حفظ منافع جمهوری اسلامی قلمداد کند حال آنکه برای تمام ناظران سیاسی و بین المللی مشخص بود که دولت آلبانی بر اساس حفظ منافع ملی خود دست به این اقدام زده است. این دولت شکایات زیادی از دیگر کشورهای اروپایی نسبت به تخلفات مالی و اجتماعی و حتی امنیتی سازمان مجاهدین خلق در خاک آلبانی و از آنجا در خاک اروپا دریافت کرده بود. دولت آلبانی اعلام کرد که تفتیش اردوگاه مانز با تأیید دولت آمریکا صورت گرفته است.
شرایط اردوگاه مانز
آقای خلیل انصاریان از مسئولین انجمن نجات آلبانی در مطلبی در خصوص شرایط زندگی در اردوگاه مانز می نویسد:
“اردوگاه مانز در آلبانی، به عنوان مکانی برای اسکان اعضای سازمان مجاهدین خلق، شرایط سختی را برای ساکنان خود بهوجود آورده است. این اردوگاه عمدتاً به دلیل محدودیتهای شدید بهویژه در زمینه ارتباطات، آزادیهای فردی، و دسترسی به اطلاعات، شناخته میشود. اعضای این سازمان، نه تنها از آزادیهای اساسی خود محروم هستند، بلکه تحت نظارتهای شدید داخلی و خارجی قرار دارند.
یکی از بزرگترین مشکلاتی که اعضای سازمان مجاهدین خلق در اردوگاه مانز با آن روبهرو هستند، محدودیتهای شدید در ارتباط با دنیای بیرون است. این افراد نه تنها از حق ملاقات با خانوادهها و والدین یا فرزندان خود محروماند، بلکه به طور کلی از هرگونه ارتباط با دنیای خارج از تشکیلات سازمان منع شدهاند. آنها قادر به تماس با خانوادههای خود از طریق تلفن یا اینترنت نیستند و ملاقات با اعضای خانوادهشان بهطور کلی ممنوع شده است.”
سازمان مجاهدین خلق یک معضل حقوق بشری
سازمان مجاهدین خلق تا جایی که به خانواده های دردمند و رنج کشیده بر می گردد صرفا یک معضل حقوق بشری است. این سازمان ابتدایی ترین حقوق انسانی اعضای خود در اردوگاه مانز، از جمله حق ارتباط با خانواده، را ممنوع کرده و عملا اعضای خود را به اسارت و بردگی گرفته است. مناسبات داخل فرقه مخرب کنترل ذهن رجوی را به حق مناسبات برده داری نوین خوانده اند.
متأسفانه به دلایل سیاسی، سازمان مجاهدین خلق در این رابطه در کشور آلبانی دست باز داشته و به راحتی تمام مفاد کنوانسیون حقوق بشر اروپایی را که آلبانی امضا کننده آن است نقض می نماید و دولت آلبانی اقدامی در این رابطه انجام نمی دهد و به همین اندازه که آنان در محدوده اردوگاه محصور هستند و سر آن از بدنه جدا شده و به فرانسه گریخته است راضی می باشد.
انجمن نجات آلبانی
انجمن نجات آلبانی با هدف پیگیری خواست خانواده ها با تأثیرگذاری بر افکار عمومی آلبانی به منظور وادار کردن دولت آلبانی جهت دخالت در این موضوع که وظیفه این دولت است تشکیل شده و فعالیت می نماید. این انجمن از اعضای نجات یافته از فرقه رجوی در آلبانی و آلبانیایی های حامی اهداف انجمن تشکیل شده و سعی می نماید با مصاحبه های تلویزیونی و برگزاری همایش ها و اقدامات تبلیغی و همچنین فعالیت در فضای مجازی توجه مردم آلبانی را جلب نموده و خواست خود را به خواست مردم آلبانی مبدل سازد.
سابقه فعالیتهای افشاگرانه اعضای سابق سازمان مجاهدین خلق در آلبانی به هفت سال می رسد که ابتدا با عناوینی همچون بنیاد خانواده سحر، نجات یافتگان در آلبانی، انجمن حمایت از ایرانیان مقیم آلبانی، و نهایتا از یکسال و نیم قبل تحت نام انجمن نجات آلبانی تلاش نموده و می نماید. خانم اریسا ادریزی ریاست و آقای آلدو سولولاری مدیریت رسانه ای این انجمن رسمی و ثبت شده را به عهده دارند.

این انجمن با تولید مستندی به غایت تأثیر گذار با عنوان “مادر، عشق، جدایی” و انجام مصاحبه های متعدد با شبکه های مطرح تلویزیونی و برگزاری همایش ها و فعالیت گسترده در شبکه های اجتماعی توانسته است تا حد قابل قبولی از نظر خانواده ها، که همیشه حامی آن بوده اند، خواسته های آنان را مطرح نموده و به سمع ملت و دولتمردان آلبانی برساند و امید است که بالاخره گوش شنوایی در دستگاه دولت این کشور یافت شود تا در خصوص یک معضل جدی حقوق بشری و روابط غیرانسانی برده داری نوین در این کشور اروپایی بعد از گذشت ربع قرن از قرن بیست و یکم اقدامی مؤثر انجام دهد.
https://www.facebook.com/nejat.albania
https://www.facebook.com/profile.php?id=100079531405199
ابراهیم خدابنده