در آغاز عملیات آزادی عراق، نیروهای ائتلاف، مجاهدین خلق را به عنوان یک سازمان نظامی از ایران با عناصر فرقه مانند که خواهان سرنگون کردن حکومت فعلی ایران است و به عنوان یک نیروی دشمن ارزیابی کردند. 
سازمان مجاهدین خلق در خلال جنگ ایران و عراق از اردوگاه های مستقر در عراق خدمات امنیتی در اختیار صدام حسین قرار داده بودند و در همکاری با نیروهای صدام حسین و استفاده از امکانات وی با ایران میجنگیدند. یک مطالعه جدید از جانب بنگاه RAND که یک سازمان تحقیقاتی غیر انتفاعی است به این می پردازد که نیروهای ائتلاف بعد از اشغال چه برخوردی با این گروه داشتند. اگر چه سازمان مجاهدین خلق به عنوان یک سازمان تروریست خارجی توسط ایالات متحده معرفی گردیده است، نیروهای ائتلاف هرگز یک خط برخورد روشن جهت پرداختن به این گروه نداشتند. بعد از اینکه قرارداد آتش بس بین نیروهای ائتلاف و سازمان مجاهدین خلق بسته شد، وزیر دفاع آمریکا اعضای این گروه را به جای زندانی جنگی تحت کنوانسیون ژنو با عنوان "افراد حفاظت شده" غیر نظامی نامید. رفتار نیروهای ائتلاف با سازمان مجاهدین خلق و خصوصا ایالات متحده آنان را در برابر این اتهام قرار میدهد که با دوگانگی امنیت یک گروه تروریستی را به جای منحل کردن آن تأمین نموده اند. این تحقیق نشان میدهد که اغلب اعضای سازمان مجاهدین خلق نه تروریست بوده و نه مبارز آزادی هستند بلکه افراد گرفتار و مغزشویی شده ای هستند که در صورتیکه از رهبری سازمان جدا شوند مایل به بازگشت به ایران خواهند بود. بسیاری از اعضا با فریب از کشورهای دیگر با وعده های دروغ به عراق برده شده اند تا صرفا گذرنامه شان توسط رهبری سازمان که از فشارهای فیزیکی، زندان، و سایر روش ها برای ممانعت آنان از جدا شدن استفاده میکند مصادره گردد. عراق میخواهد گروه را اخراج کند، ولی هیچ کشوری به غیر از ایران آنان را قبول نخواهد کرد. مطالعه بنگاه RAND در واشنگتن نشان میدهد بهترین راه کار بازگرداندن اعضای سازمان مجاهدین خلق به ایران است که در آنجا از سال 2003 از عفو برخوردار می باشند. تا امروز ایران به نظر میرسد که به وعده خود در قبال اعضای سازمان مجاهدین خلق در ایران عمل کرده است. این مطالعه همچنین در نتیجه گیری راه کارهای بهتری در قبال بازداشت احتمالی اعضای سازمانی که تروریست معرفی شده است ارائه می نماید. گزارش مطالعاتی "مجاهدین خلق در عراق: یک معمای سیاسی" را میتوانید در لینک زیر بیابید:
https://st.nejatngo.org/file/Book_EN/RAND_0809.pdf جرمیا گولکا، لیدیا هانسل، الیزابت وایک، جودیت لارسون، موسسه راند، واشنگتن، چهارم اوت 2009
ترجمه از ایران اینترلینک